
Dodatki do żywności nie są typowymi składnikami jedzenia. Znajdują zastosowanie w procesach produkcyjnych produktów żywnościowych, nadając im pewne pożądane właściwości. Na co dzień można się spotkać z przeróżnymi dodatkami. Jednak warto wiedzieć, jakie z nich mogą być szkodliwe dla zdrowia i jakich lepiej unikać.
Grupy dodatków do żywności
Dodatki do żywności dzieli się na:
- Antyutleniacze
- Barwniki
- Kwasy, zasady, sole
- Rozpuszczalniki do substancji zapachowych
- Rozpuszczalniki ekstrakcyjne
- Substancje do stosowania na powierzchnię
- Substancje klarujące
- Substancje konserwujące
- Substancje słodzące
- Substancje stabilizujące
- Substancje wzbogacające
- Substancje wzmacniające smak i zapach
- Substancje zagęszczające
- Substancje zapachowe
Jakie znaczenie mają dodatki do żywności?
Zastosowanie dodatków do żywności ma przynieść pewien zamierzony efekt, na przykład:
- Zmiana w smaku czy w wyglądzie
- Przedłużenie terminu przydatności produktu do spożycia,
- Ułatwienie procesów technologicznych
- Utrzymanie niezmiennej jakości produktu
- Zapobieganie w zmianach smaku, zapachu, barwy i konsystencji
- Zapobieganie utlenianiu witamin
Ich użycie powinno być zawsze uzasadnione. Nie powinny być dodawane do żywności w ilości większej niż wymaga tego proces produkcyjny.
Warto wybierać produkty z jak najkrótszym składem. Bowiem gdy produkt zawiera sporo dodatków, mogą one wchodzić między sobą w reakcję i tworzyć substancje szkodliwe dla zdrowia.
Wybierając produkty dla niemowląt, osób starszych oraz chorych, warto zwrócić uwagę, aby dodatków do żywności było jak najmniej. Im prostszy skład tym lepiej.
Fosforan sodu – E339

Fosforan sodu spotkać można w serkach topionych, płatkach śniadaniowych wędlinach paczkowanych czy batonach zbożowych. Sprawia, że żywność jest trwalsza oraz polepsza jej walory smakowe i zapachowe. Dzięki fosforanowi sodu w produktach mlecznych można ograniczyć ilość dodanej soli.
Spowalnia niekorzystne procesy utleniania tłuszczu w mięsie, przedłużając jego przydatność do spożycia.
Fosforan sodu nie wpływa niekorzystnie na zdrowie człowieka, jednak nie powinno się przekraczać dziennej dawki spożycia.
Glicerydy kwasów tłuszczowych – E471
Monoglicerydy i diglicerydy kwasów tłuszczowych wykorzystywane są jako emulgator, stabilizator oraz substancja teksturotwórcza w procesie produkcji żywności. E471 występują naturalnie między innymi w olejach jadalnych.
Wykorzystywane są w produkcji lodów, wyrobów cukierniczych, chipsów, margaryn, pieczywa, czekolad, deserów.
Zastosowanie znajdują również jako warstwa chroniąca warzywa i owoce przed utratą wilgoci i przeciw utlenianiu się związków odżywczych.
Nie są substancją szkodliwą dla zdrowia – organizm ludzki metabolizuje je jak wszystkie inne tłuszcze. Jednak mogą dostarczać metali ciężkich, dlatego warto ograniczać ich ilość w diecie. E471 powinni unikać weganie, ponieważ mogą być wyprodukowane z produktów pochodzenia zwierzęcego.
Polifosforany (E452)
Polifosforany w produkcji żywności wykorzystywane są jako stabilizatory i emulgatory oraz substancje wiążące jony metali. Najczęściej występuje jako polifosforan sodu.
Polifosforany znajdują zastosowanie przy produkcji serów topionych produktach mięsnych paczkowanych takich jak kiełbasy, boczek, parówki czy salami oraz w daniach gotowych typu fasola po bretońsku.
E452 w mięsie w połączeniu z solą powoduje zatrzymanie wody w mięsie i zwiększenie jego soczystości. Dzięki zahamowaniu utlenianiu lipidów w mięsie sprawiają, że mięso nie jełczeje.
Dzięki zastosowaniu E452 przy produkcji octu, wina i cydru, produkty te są mniej mętne. W produkcji serów stosowane są jako emulgatory.
E452 są bezpieczne dla zdrowia. Nie ma żadnych danych, które mówiłby o ich szkodliwości dla organizmu człowieka. Bardzo duże ilości polifosforanów mogłyby przyczynić się do powstania kamieni nerkowych. Jednak jest to ilość znacznie przekraczająca tą, jaką dostarcza człowiek do organizmu wraz z pożywieniem.
Jak unikać szkodliwych dodatków do żywności?
Aby unikać szkodliwych dodatków do żywności, należy wybierać produkty jak najmniej przetworzone. Zamiast kolorowych napojów i wód smakowych wybierać zwykłą wodę i soki 100% z owoców. Należy zrezygnować z produktów light, ponieważ cukier jest w nich zastępowany najczęściej sztucznymi słodzikami.
Najlepiej przygotowywać posiłki w domu, wówczas mamy pewność co zostało dodane. Warto zrezygnować ze słonych przekąsek oraz fastfoodów.
A najważniejsze, to zawsze przeczytać etykiety i kierować się zasadą, że im krótszy i prostszy skład, tym lepiej. Obecnie można korzystać z pomocy różnych aplikacji, które podpowiedzą, czy dany skład jest w porządku, czy lepiej zdecydować się na inny produkt.
Jakich dodatków do żywności unikać?
Oto kilka dodatków do żywności, które warto zdecydowanie unikać:
Apartam-E 951, benzoesan sodu-E 211, glutaminian sodu-E621, dwutlenek siarki- E220, karagen-E407, azotyn potasu-E249, czerwień Allura-E129, koszenila-E120
Dziś jest tyle chemii w produktach spożywczych, że głowa mała. Trudno znaleźć coś naturalnego. Nawet te eko i bio produkty zawierają środki konserwujące…