Szkodliwe dodatki w żywności

Dodatki do żywności nie są typowymi składnikami jedzenia. Znajdują zastosowanie w procesach produkcyjnych produktów żywnościowych, nadając im pewne pożądane właściwości. Na co dzień można się spotkać z przeróżnymi dodatkami. Jednak warto wiedzieć, jakie z nich mogą być szkodliwe dla zdrowia i jakich lepiej unikać.

Grupy dodatków do żywności

Dodatki do żywności dzieli się na: 

• Antyutleniacze
• Barwniki
• Kwasy, zasady, sole
• Rozpuszczalniki do substancji zapachowych
• Rozpuszczalniki ekstrakcyjne
• Substancje do stosowania na powierzchnię
• Substancje klarujące
• Substancje konserwujące
• Substancje słodzące
• Substancje stabilizujące
• Substancje wzbogacające
• Substancje wzmacniające smak i zapach
• Substancje zagęszczające
• Substancje zapachowe

Jakie znaczenie mają dodatki do żywności?

Zastosowanie dodatków do żywności ma przynieść pewien zamierzony efekt, na przykład:

• Zmiana w smaku czy w wyglądzie
• Przedłużenie terminu przydatności produktu do spożycia,
• Ułatwienie procesów technologicznych
• Utrzymanie niezmiennej jakości produktu
• Zapobieganie w zmianach smaku, zapachu, barwy i konsystencji
• Zapobieganie utlenianiu witamin

Ich użycie powinno być zawsze uzasadnione. Nie powinny być dodawane do żywności w ilości większej niż wymaga tego proces produkcyjny. 

Warto wybierać produkty z jak najkrótszym składem. Bowiem gdy produkt zawiera sporo dodatków, mogą one wchodzić między sobą w reakcję i tworzyć substancje szkodliwe dla zdrowia.

Wybierając produkty dla niemowląt, osób starszych oraz chorych, warto zwrócić uwagę, aby dodatków do żywności było jak najmniej. Im prostszy skład tym lepiej. 

Fosforan sodu – E339

Fosforan sodu spotkać można w serkach topionych, płatkach śniadaniowych wędlinach paczkowanych czy batonach zbożowych. Sprawia, że żywność jest trwalsza oraz polepsza jej walory smakowe i zapachowe. Dzięki fosforanowi sodu w produktach mlecznych można ograniczyć ilość dodanej soli.

Spowalnia niekorzystne procesy utleniania tłuszczu w mięsie, przedłużając jego przydatność do spożycia.

Fosforan sodu nie wpływa niekorzystnie na zdrowie człowieka, jednak nie powinno się przekraczać dziennej dawki spożycia.

Glicerydy kwasów tłuszczowych – E471

Monoglicerydy i diglicerydy kwasów tłuszczowych wykorzystywane są jako emulgator, stabilizator oraz substancja teksturotwórcza w procesie produkcji żywności. E471 występują naturalnie między innymi w olejach jadalnych.

Wykorzystywane są w produkcji lodów, wyrobów cukierniczych, chipsów, margaryn, pieczywa, czekolad, deserów.

Zastosowanie znajdują również jako warstwa chroniąca warzywa i owoce przed utratą wilgoci i przeciw utlenianiu się związków odżywczych.

Nie są substancją szkodliwą dla zdrowia – organizm ludzki metabolizuje je jak wszystkie inne tłuszcze. Jednak mogą dostarczać metali ciężkich, dlatego warto ograniczać ich ilość w diecie. E471 powinni unikać weganie, ponieważ mogą być wyprodukowane z produktów pochodzenia zwierzęcego.

Polifosforany (E452)

Polifosforany w produkcji żywności wykorzystywane są jako stabilizatory i emulgatory oraz substancje wiążące jony metali. Najczęściej występuje jako polifosforan sodu.

Polifosforany znajdują zastosowanie przy produkcji serów topionych produktach mięsnych paczkowanych takich jak kiełbasy, boczek, parówki czy salami oraz w daniach gotowych typu fasola po bretońsku.

E452 w mięsie w połączeniu z solą powoduje zatrzymanie wody w mięsie i zwiększenie jego soczystości. Dzięki zahamowaniu utlenianiu lipidów w mięsie sprawiają, że mięso nie jełczeje.

Dzięki zastosowaniu E452 przy produkcji octu, wina i cydru, produkty te są mniej mętne. W produkcji serów stosowane są jako emulgatory.

E452 są bezpieczne dla zdrowia. Nie ma żadnych danych, które mówiłby o ich szkodliwości dla organizmu człowieka. Bardzo duże ilości polifosforanów mogłyby przyczynić się do powstania kamieni nerkowych. Jednak jest to ilość znacznie przekraczająca tą, jaką dostarcza człowiek do organizmu wraz z pożywieniem.

Jak unikać szkodliwych dodatków do żywności?

Aby unikać szkodliwych dodatków do żywności, należy wybierać produkty jak najmniej przetworzone. Zamiast kolorowych napojów i wód smakowych wybierać zwykłą wodę i soki 100% z owoców. Należy zrezygnować z produktów light, ponieważ cukier jest w nich zastępowany najczęściej sztucznymi słodzikami.

Najlepiej przygotowywać posiłki w domu, wówczas mamy pewność co zostało dodane. Warto zrezygnować ze słonych przekąsek oraz fastfoodów.

A najważniejsze, to zawsze przeczytać etykiety i kierować się zasadą, że im krótszy i prostszy skład, tym lepiej. Obecnie można korzystać z pomocy różnych aplikacji, które podpowiedzą, czy dany skład jest w porządku, czy lepiej zdecydować się na inny produkt.

Jakich dodatków do żywności unikać?

Oto kilka dodatków do żywności, które warto zdecydowanie unikać:

Apartam-E 951, benzoesan sodu-E 211, glutaminian sodu-E621, dwutlenek siarki- E220, karagen-E407, azotyn potasu-E249, czerwień Allura-E129, koszenila-E120