Szczepionka przeciw tężcowi – możliwe skutki uboczne u dorosłych

Choroby Zdrowie

Tężec jest znany ludzkości od bardzo dawna. Już w czasach starożytnych ludzie cierpieli z powodu tej okrutnej choroby. W starożytnej Grecji Platon nazwał tę chorobę tężcem. Z kolei Hipokrates opisał jej objawy i prowadził zapiski w których notował umieralność ludzi.

Zastrzyk przeciwtężcowy

W XX wieku opracowano szczepionkę na tężec. Dzięki niej umieralność spowodowana tym zakażeniem mocno spadła. Nawet przez niewielką z pozoru ranę, która została zanieczyszczona kurzem, ziemią czy odchodami zwierząt, może wedrzeć się bakteria tężca, powodując w naszym organizmie ostry przebieg choroby. We Francji, Belgii, Szwajcarii i Kanadzie tężec jest chorobą, która podlega obowiązkowi zgłoszenia.

Czym jest tężec? Czy zastrzyk przeciwtężcowy jest pomocny?

Tężec jest chorobą ośrodka układu nerwowego, często śmiertelną. Jest to spowodowane przez truciznę (toksynę) wytwarzaną przez bakterię tężca. Bakteria zwykle wnika do organizmu przez otwartą ranę. Bakterie tężca żyją w glebie i oborniku. Można je również znaleźć w jelicie człowieka.

Tężec wywoływany jest przez toksynę bakterii Clostridium tetani. Nie przenosi się z jednej osoby na drugą drogą kropelkową. Występuje u osób, które miały ranę lub nakłucie skóry lub tkanki głębokiej. Często wyróżnia się też tężca u noworodków jednak dzieje się tak głównie w miejscach, gdzie szczepienia przeciw tężcowi nie są rozpowszechnione. Po tym jak bakterie tężca rozwiną się w naszym organizmie może minąć od 3 do 21 dni, zanim pojawią się jakiekolwiek objawy. U niemowląt objawy mogą pojawić się od 3 dni do 2 tygodni.

Jak leczy się tężec?

Istnieje kilka możliwych postaci choroby, które zależą od stanu immunologicznego organizmu i dawki zakaźnej. W przypadku postaci łagodnych (kiedy czas od zakażenia do pojawienia się objawów trwa najdłużej) przebieg nie jest tak poważny, a drgawki występują rzadko. W umiarkowanych postaciach występują drgawki, ale zwykle nie wpływa to na układ oddechowy.

Z kolei w przypadku najcięższych postaci wszystkie wymienione objawy pojawiają się szybko po sobie, a choroba prowadzi do niewydolności oddechowej z wysokim ryzykiem zgonu (50-100%, w zależności od wieku osoby, która jest chora. Najwyższa śmiertelność jest wśród dzieci i osób starszych).

Leczenie polega na wielokrotnym podawaniu przeciwciał przeciwko toksynie tężcowej. Ponadto rana, z której zaczęła się rozprzestrzeniać infekcja, musi być leczona chirurgicznie i dokładnie sprawdzona. W ranie, w sposób chirurgiczny, tworzone są warunki, aby zapewnić jak najlepsze dotlenienie tkanki. Bakterie są bardzo wrażliwe na tlen. Są przez niego zabijane.

Inne zabiegi obejmują wspomaganie oddychania (kontrolowana wentylacja). W przypadku zajęcia krtani lekarze mogą wykonać tracheostomię (chirurgiczne otwarcie tchawicy z przodu szyi z wprowadzeniem rurki, przez którą następuje przepływ powietrza). Terapia skurczowa obejmuje podawanie miorelaksantów (leków rozluźniających mięśnie) i leków uspokajających.

Antybiotyki są podawane jako leczenie wspomagające. Pomagają zapobiegać dalszemu namnażaniu się bakterii tężca. Także innych potencjalnych bakterii, które mogą wystąpić w organizmie i skomplikować przebieg choroby. Kuracja trwa od 2 (dla najłagodniejszych form choroby) do 6 tygodni, kiedy przy optymalnym leczeniu ustąpi sztywność mięśni i następuje ogólna poprawa.

Powikłania

Powikłaniami są głównie późne objawy choroby czyli duszności (krztusiec), a podczas ataków drgawek mogą wystąpić złamania, zwłaszcza kręgów (złamania kompresyjne), ale także innych kości. Istnieje również ryzyko zerwania mięśni i ścięgien. Jest też wysokie ryzyko zapalenia płuc podczas leczenia tężca.

Szczepionka przeciw tężcowi – skutki uboczne u dorosłych

Jedyną skuteczną profilaktyką jest szczepienie. Bez niej człowiek naraża się na wysokie, a przede wszystkim niepotrzebne ryzyko śmiertelnej choroby. Bezbłędne oczyszczanie ran bez odpowiedniego szczepienia to naprawdę za mało. Zmniejszy to ryzyko kontaktu z bakteriami, ale to nie znaczy że nie można ulec zakażeniu. W przypadku infekcji istnieje ryzyko, że dana osoba doświadczy bardzo nieprzyjemnych i bolesnych skutków, które mogą zakończyć się śmiercią i których doświadcza się w będąc w pełni świadomym i przytomnym.

Szczepienie prowadzi do powstania przeciwciał przeciwko toksynie wytwarzanej przez Clostridium tetani. Przy tym stymuluje pamięć immunologiczną. Dzięki temu można czuć się bezpiecznym przed zachorowaniem na tężec.

Jakie szczepionka przeciw tężcowi skutki uboczne u dorosłych może wywołać?

Skutki uboczne szczepienia na tężec są rzadkie, jednak nie wykluczone. Osoba zaszczepiona może doświadczyć bolesności, tkliwości, zaczerwienienia czy nawet obrzęku w miejscu wbicia igły. Bardzo rzadko, ale również się zdarza gorączka czy zawroty głowy. Może też wystąpić niskie ciśnienie krwi połączone z bólem głowy, czy nawet bólem mięśni i stawów.

Zastrzyk przeciwtężcowy

Należy pamiętać aby w dniu przyjęcia zastrzyku przeciwtężcowemu nie przemęczać się fizycznie, nie odwiedzać sauny, solarium. Zabrania się również spożywania napojów alkoholowych. Jeżeli jest się ostro chorym zaleca się nie przyjmowania szczepienia. Jeśli przyjmuje się antybiotyk, należy przełożyć szczepienie na inny dzień. Ważne jest, by podążać za powyższymi punktami. Zignorowanie zaleceń dotyczących szczepienia na tężec może skończyć się złą reakcją organizmu na dawkę szczepionki.