Ciało człowieka to skomplikowany zbiór wielu tkanek i narządów, które razem tworzą wspólną całość. Od prawidłowego funkcjonowania jednego układu zależy budowa pozostałych. Dlatego pojawienie się jakichkolwiek patologii wpływa na ogólny stan zdrowia człowieka.
Kości są tkankami, które wyróżniają się nie tylko ze względu na swoje właściwości fizyczne, ale też rozmieszczenie w organizmie. Układ szkieletowy pełni bowiem szereg ważnych i niespotykanych funkcji.
Funkcje układu kostnego człowieka
Szkielet człowieka odpowiada między innymi za funkcję podporową. Kości rozlokowane są bowiem w różnych miejscach organizmu, a dzięki połączeniu ze sobą tworzą wewnętrzną „konstrukcję”. Ten niezwykły rodzaj stelażu jest podporą dla mięśni, stawów i narządów. Obecność szkieletu jest warunkiem utrzymania zwartego kształtu ciała i możliwości wykonywania ruchów.
Budowa niektórych kości stanowi również pewnego rodzaju ochronę dla wrażliwych tkanek, które położone są głębiej. Szkielet wykazuje sporą wytrzymałość na różnego rodzaju siły miażdżące, ściskające oraz tnące. Złamania i pęknięcia są oczywiście dosyć powszechne. Jednak bez obecności kości w obrębie ciała ryzyko zagrożenia życia i zdrowia danej osoby byłoby zdecydowanie większe.
Jakie jeszcze funkcje pełnią kości?
Do mniej oczywistych funkcji układu szkieletowego należy również udział w gospodarce hormonalnej i procesach krwiotwórczych. Kości stanowią magazyn wapnia, który może być wykorzystywany w przypadku większych niedoborów tego pierwiastka. Uwalniany wówczas parathormon skutkuje jego zwiększeniem we krwi, co jest możliwe dzięki funkcji tkanki kostnej.
Dodatkowo niektóre kości stanowią miejsce dojrzewania szpiku kostnego – substancja ta znajduje się głównie w kościach płaskich. Układ kostny odpowiada nie tylko za ochronę ważnych struktur nerwowych, takich jak mózg oraz rdzeń kręgowy. Prawidłowa budowa szkieletu wpływa również na większość procesów, które odbywają się w ciele człowieka.
Rodzaje kości
Wszystkie rodzaje kości wykazują podobną budowę chemiczną. Ze względu na położenie w ciele człowieka, tkanka kostna może charakteryzować się różną gęstością i kształtem. Szkielet ciała zbudowany jest z trzech podstawowych typów kości – rurowatych, gąbczastych i płaskich.
Kości rurowate pełnią najczęściej funkcje podporowe. Przez to charakteryzują się dużą wytrzymałością i podłużnym kształtem. W okolicach przyczepów mięśniowych zbudowane są z tkanki kostnej gąbczastej, czyli struktury o beleczkowatym układzie wewnętrznym. Natomiast w okolicach trzonów dominuje istota zbita.
Odrębną grupą są kości gąbczaste, w których przeważającą część składu stanowi tkanka gąbczasta. Dzięki niej układ kostny człowieka jest odporny na znaczne przeciążenia mechaniczne i siły miażdżące. Kości tego typu znajdują się najczęściej tam gdzie stawy, pełniąc funkcję podporową i ochronną.
Osłonę stanowią również kości płaskie. Mostek, łopatka i czaszka mają za zadanie zminimalizować ryzyko uszkodzenia ważnych organów wewnętrznych. Kości te charakteryzują się przewagą wymiaru szerokości nad ich długością oraz wysokością.
W przeszłości układ kostny był często charakteryzowany zgodnie z podziałem na kości długie, krótkie, płaskie i różnokształtne. Typy te natomiast lepiej odnoszą się do zagadnień medycznych. Dlatego definicje poszczególnych rodzajów kości są wykorzystywane głównie w tej dziedzinie.
Ile kości ma człowiek?
Szkielet człowieka składa się z 206 kości. Liczba ta jest natomiast zmienna na przestrzeni lat. Dlatego u niektórych osób można wyróżnić ponad 300 kości.
Dlaczego tak się dzieje?
Odpowiedzią na to pytanie jest aspekt zrostu kości, który stanowi proces postępujący wraz z wiekiem. Każdy człowiek rodzi się z większą ilością kości, które z każdym kolejnym rokiem ulegają stopniowemu zrostowi. Liczba 206 dotyczy zatem organizmu dorosłego człowieka, czyli takiego w którym proces zespalania został zakończony.
Szkielet człowieka stanowi również znaczny odsetek masy całego ciała. Szacunkowe dane podają wartości rzędu 10 kilogramów w przypadku kobiet oraz 12 kilogramów w męskich szkieletach. Ciekawy fakt dotyczy również kręgów, czyli kości kręgosłupa. Ich standardowa ilość obejmuje 7 kręgów szyjnych, 12 piersiowych, 5 lędźwiowych, 5 krzyżowych oraz od 3 do 5 guzicznych.
Rozbieżność ta wynika z podobnej przyczyny. W zależności od organizmu kręgi te mogą być zrośnięte, przez co całkowita liczba kości ciele zmniejszy się.
Układ kostny człowieka pełni szereg niezwykle ważnych funkcji w ciele. Tkanka wchodząca w jego skład stanowi podporę dla bioelementów narządu ruchu, umożliwia stabilizację kręgosłupa oraz zapewnia ruch dzięki obecności obręczy biodrowej i barkowej. Samo kościotworzenie jest procesem, który od lat fascynuje naukowców. Możliwość zbliżania i narastania „ku sobie” kości, które zostały wcześniej złamane, jest wręcz spektakularnym zjawiskiem. Szkielet człowieka to element organizmu, bez którego normalne funkcjonowanie byłoby niemożliwe. Ilość ciekawych faktów potwierdza niezwykłość tej pozornie prostej konstrukcji!
Pamiętajmy, że ludzki szkielet stale się zmienia. Także pewnie w zależności od wieku ta ilość kości będzie różna.