Kolonoskopię przeprowadza się przede wszystkim w celach diagnostycznych, aby potwierdzić lub wykluczyć choroby jelita grubego. Badanie endoskopowe okrężnicy warto jednak wykonywać również profilaktycznie – szczególnie w przypadku pacjentów, u których występują określone obciążenia genetyczne, a także u osób po 50. roku życia. Na czym konkretnie polega kolonoskopia? Kiedy należy ją wykonać i jak powinno wyglądać prawidłowe przygotowanie do badania kolonoskopii? Sprawdź poniższe wskazówki!
Na czym polega kolonoskopia?
Badanie kolonoskopii wykonuje się za pomocą urządzenia zwanego kolonoskopem. Jest to cienki przewód o wysokiej elastyczności, który w trakcie badania wprowadza się przez odbyt do okrężnicy zstępującej, okrężnicy poprzecznej oraz okrężnicy wstępującej. Dzięki temu lekarz jest w stanie dokładnie obejrzeć błonę śluzową całego jelita grubego. Kolonoskopia okazuje się bowiem najskuteczniejszym sposobem na szczegółowe zbadanie wskazanych odcinków przewodu pokarmowego i bezpośrednie przyjrzenie się ich anatomii. Dodatkowo przebieg całego badania jest nagrywany.
Jeśli kolonoskopia uwidoczniła miejsca zmienione chorobowo, podczas badania pobiera się niewielkie wycinki z błony śluzowej do badania histopatologicznego lub wykonuje czynności takie jak wycięcie polipów jelita czy usunięcie innych niepokojących zmian. Mimo że kolonoskopia wywołuje u części pacjentów pewne obawy, warto podkreślić, że badanie to wykonuje się w krótkotrwałym dożylnym uśpieniu, dzięki czemu jest ono całkowicie bezbolesne. Kolonoskopia trwa zwykle od 10 do 30 minut – ostateczny czas trwania badania zależy od stopnia jego skomplikowania, liczby koniecznych do pobrania biopsji czy ewentualnej polipektomii. Szczegółowy opis i wynik badania pacjent otrzymuje bezpośrednio po jego zakończeniu.
Kiedy należy wykonać kontrolne badanie kolonoskopii?
Kolonoskopia to powszechnie wykonywane badanie w przypadku schorzeń dolnej części przewodu pokarmowego, które często stanowi pierwszy krok w kierunku ustalenia prawidłowej terapii farmakologicznej lub operacyjnej. Powodami, które mogą sugerować konieczność przeprowadzenia tego badania, okazują się w szczególności:
- podejrzenie zmian chorobowych w obrębie jelita grubego,
- uciążliwe objawy takie jak biegunka i/lub krwawienie podczas oddawania stolca,
- obciążenia genetyczne związane z nowotworami jelita grubego w rodzinie,
- anemia o nieznanym pochodzeniu,
- profilaktyka nowotworów jelita grubego u pacjentów powyżej 50. roku życia.
Jak wygląda przygotowanie do badania kolonoskopii?
Pacjenci, którzy oczekują na termin kolonoskopii, powinni zadbać o prawidłową dietę w czasie bezpośrednio poprzedzającym badanie. Przede wszystkim na trzy dni przed kolonoskopią należy powstrzymywać się od jedzenia nasion i orzechów. Zaleca się również przejść na dietę lekkostrawną, ograniczając spożycie warzyw i owoców oraz produktów, które mają skłonność do barwienia śluzówki (np. buraki). Natomiast w przeddzień zabiegu pacjenci powinni powstrzymywać się od jedzenia i poprzestać na klarownych płynach w towarzystwie środka służącego do przygotowania jelita.
Bezpośrednie przygotowanie do badania kolonoskopii wymaga dokładnego oczyszczenia jelita z resztek pokarmowych. Prawidłowe oczyszczenie pozwala obejrzeć całą śluzówkę jelita i zwiększa szanse na pewną diagnozę. Dlatego w ramach przygotowania do badania kolonoskopii pacjenci otrzymują receptę na specjalny preparat oczyszczający. Zwykle ma on postać proszku do rozrobienia w odpowiedniej ilości wody, a w trakcie jego stosowania można spożywać wyłącznie wodę i klarowne płyny (np. herbata z cukrem, czysty sok jabłkowy, czysty przecedzony bulion).
W sytuacji, gdy w jelicie zalegają masy kałowe, wykonanie badania może okazać się niemożliwe. Powodem może być brak możliwości przeprowadzenia endoskopu do dalszych części jelita w bezpieczny dla pacjenta sposób, jak również przysłonięcie śluzówki jelita przez resztki pokarmowe, które uniemożliwiają jej prawidłową i pewną ocenę, a także prawidłowe pobranie biopsji. Dlatego tak ważne jest, by przed kolonoskopią zapoznać się z procesem przygotowania do badania i zapoznać się z ulotką przepisanego środka oczyszczającego.
Materiał zewnętrzny.
